ژانویه 13, 2021
Menu
Menu
Menu
Menu
یکی از مهم‌ترین نکات در ساخت و نگهداری از یک استخر توجه به آب بندی استخر است. آب بندی صحیح باعث می‌شود تا از نشت کردن آب استخر جلوگیری شود. اگر قصد ساخت استخر را دارید باید این موضوع را در نظر داشته باشید که قبل از انجام کاشی کاری استخر حتما از آب بندی بودن آن و عدم نشت آب اطمینان حاصل فرمایید.
قبل از هر چیز باید بگویم که اولویت ما در مقاله استخر های خانگی هستند. استخر های کشاورزی با هزینه های به مراتب کمتر ساخته می شوند. و رفع عیوب آب بندی حتی در مراحل پایانی کار بسیار راحت تر است. در استخر های خانگی با توجه به هزینه سنگین تاسیسات و کاشی کاری، و احتمال نشت آب به پی ساختمان و آسیب های جبران ناپذیر بعدی ضروری است تمامی اصول علمی ساخت و آب بندی استخر رعایت شود.
استخر های خانگی یک سیستم تصفیه دایمی آب دارند. که لازم است پیش از بتن ریزی برخی از این لوله ها کار گذاشته شوند. کیفیت این لوله ها با توجه به عدم دسترسی به آن ها بعد از بتن ریزی بسیار مهم است. اما در پاسخ به سوال باید بگویم که آب بندی اصولی استخر از بتن ریزی آغاز می شود. اولین سد در برابر نشت آب، داشتن یک بتن آب بند است. تمام راه های آب بندی بتن را پیشتر در مقاله ای در این سایت بر شمردیم. اما به طور خلاصه استفاده از افزودنی های هیدروفوبیک، استفاده از میکروسیلیس یا ژل میکروسیلیس، افزودنی های حباب زا، افزایش تراکم بتن با استفاده از فوق روان کننده ها، افزایش درصد سیمان مورد استفاده از در بتن از مهم ترین این روش های هستند.
شرکت های مختلف برای آب بندی بتن روش ها و مواد متنوعی را پیشنهاد می دهند. اما از نظر نگارنده، استفاده افزودنی های هیدروفوبیک و بعد از آن استفاده از میکروسیلیس کارایی بیشتری نسبت به بقیه روش ها دارد.
اگر بتن ریزی استخر در یک مرحله انجام نشود، لازم است که در محل اتصال بتن جدید و قدیم از واتر استاپ استفاد شود. معمولا کف استخر و دیواره های آن طی دو مرحله بتن ریزی می شود. در استخر های بزرگ حتی ممکن است که کف استخر هم طی دو مرحله بتن ریزی شود.
واتر استاپ های پی وی سی در دو مدل حفره دار و تخت در بازار عرضه می شوند. نوع حفره دار آن انعطاف پذیری بیشتری دارد. و برای درزهای اجرایی استخرهای شنا مناسب تر است. نیمی از واتر استاپ در بتن قدیم و نیم دیگر آن در بتن جدید قرار می گیرد. اگر واتر استاپ در بتن به درستی قرار نگیرد کارایی لازم را در نخواهد داشت.
در تعریف فشار مثبت باید این گونه عنوان کنیم که فشاری که سیال درون ظرف به دیواره های داخلی جهت خروج از ظرف وارد میکند فشار مثبت گفته می شود. آب بندی استخر های فشار مثبت بسیار ساده تر از آب بندی استخر های فشار منفی است.
فشار منفی، فشاری است که سیال های خارج از ظرف به دیواره های خارجی ظرف وارد می آورند تا درون آن نفوذ کنند. سازه های زیرزمینی در مناطقی که سطح آب زمین بسیار بالا است یکی از بارز ترین نمونه های فشار منفی می باشند. چاله آسانسور ها، استخر های طبقات منفی ، استخر هایی که در مناطق شمال کشور ساخته می شوند از این دست به حساب می آیند. نفوذ آب های سطحی به استخر های شنا باعث آلوده شده آب و ایجاد مشکلات پوستی می شود. برای جلوگیری از نفوذ سیالات به این گونه سازه ها از آب بند کننده های فشار منفی استفاده می شود.
در مناطق شمالی کشور معمولا ارتفاع آب های سطحی در ماه های گرم سال کمی کاهش می یابد که فرصت مناسبی برای اجرای آب بندی به حساب می آید. اگر برای اجرای آب بندی نمی توانید منتظر کاهش ارتفاع آب های سطحی بمانید می توانید چند چاه کم عمق در اطراف استخر حفر کنید. که عمق بیشتری نسبت به کف استخر دارند. و با پمپ کردن آب های جمع شده در آن به نقاط دورتر به طور موقت ارتفاع آب های سطحی را کاهش دهید. این کار را تا اجرای آب بندی و کیورینگ مواد ادامه دهید.
همانطور که می دانیم بتن مقاوت فشاری بسیار بالایی دارد ولی در مقابل نیروهای کششی ضعیف است. استفاده از میلگرد و مسلح کردن بتن مقاومت کششی آن را تا حد بسیار زیادی افزایش می دهد. با توجه به وزن بالای آب ( یک تن به ازای هر متر مکعب ) نیروی زیادی به سازه استخر علی الخصوص سطح زیرین وارد می شود. لذا استفاده از دو لایه میلگرد در سطح زیرین سازه استخر ضروری است. در استخرهایی که از بتن غیر مسلح ساخته می شوند، وزن آب به مرور زمان سبب تغییر شکل سازه و ایجاد ترک های عمیق شده و خسارات جبران ناپذیری را ایجاد می کند.
بعد از جدا کردن قالب ها و قبل از اجرای آب بندی لازم است کرم خوردگی ها و آسیب دیدگی های بتن با استفاده از ملات ترمیمی بتن اصلاح شود. بیشترین تنش در گوشه های 90 درجه اتفاق می افتد. لذا تا جای ممکن با استفاده از ماهیچه کشی ، سازه را در مقابل این تنش ها مقاوم می کنیم. جاهایی که امکان ماهیچه کشی وجود ندارد از مش فایبرگلاس استفاده می کنیم.
متداول‌ترین مواد جهت جلوگیری از نفوذ آب در استخر، استفاده از آب بند دوجزئی است. این مواد سالهاست جایگزین مواد آب بندی پایه قیری شده اند. با توجه به ساختار سیمانی که دارند به جزئی از سازه بدل شده و انجام اعمال بعدی را روی بتن امکان پذیر می کنند. از دیگر مزایای این مواد می توان به ترمیم سریع و آسان آن اشاره کرد.
در آب‌بندی دو جزئی موادی به کار برده می‌شودکه یک جزء آن پودری سیمانی است . که به صورت اصلاح شده با پودرهای پلیمری و معدنی و گاها الیاف ترکیب شده است. و جزء دوم این ماده رزین امولسیونی آکریلیک است. برای آب بندی فشار مثبت ، موثرترین ماده به حساب می آید.
ابتدا جذب آب سازه بتنی توسط پرایمر یا چسب بتن رقیق شده ، کاهش پیدا میکند. کافیست با قلمو یا غلطک یک لابه چسب بتن و پرایمر را مانند رنگ روی دیواره بتنی استخر اجرا کنید. پرایمر سبب می شود که چسبندگی سطح سازه بتنی با مواد آب بندی افزایش پیدا کند. استفاده از پرایمر همچنین سبب دیرترخشک شدن ماده آب بند و در تنیجه استحکام بیشتر آن می شود. همچنین از ایجاد ترک در آن جلوگیری می کند. سپس از موادی استفاده می‌شود که به اصطلاح آب بند دو جزئی اِلاستومری نامیده می‌شود. این مواد هم با قلمو یا غلطک روی سطح بتن اجرا می شود. با توجه به درجه هوا و رطوبت محیط ، کیورینگ این مواد بین 4 تا 7 روز طول می کشد که در این زمان باید محیط استخر را مرطوب نگه داشت . و از تابش آفتاب به آن جلوگیری کرد.
بعد از آب بندی و کیورینگ سازه استخر نوبت به آبگیری و تست آب استخر است. در این مرحله استخر را از آب پر می کنیم. و حداقل بعد از 48 ساعت کاهش سطح آب است را اندازه می گیریم. این کاهش نباید بیشتر از یکی دو سانتی متر باشد. برای اندازه گیری دقیق می توانیم از یک سطل آب کمک بگیرید. و میزان کاهش سطح آب استخر را با سطل آب مقایسه کنیم. اگر کاهش ارتفاع ناشی از تبخیر سطحی باشد باید در هر دو به یه میزان اتفاق بیفتد.
اگر هزینه تهیه آب برای استخر شما بالاست، می توانید آبگیری را طی چند مرحله انجام دهید. در این روش با صرف هزینه کمتر و خیلی سریع تر به ایرادات کار پی خواهید برد. و مشخص می شود که اگر مشکلی در اجرا وجود داشته باشد در چه عمقی از استخر است.
بعد از اطمینان از آب بند بودن بتن نوبت به کاشی کاری می رسد. استفاده از چسب کاشی هایی که درصد پلیمر بالایی دارند یک لایه آب بندی اضافه در مسیر نشت آب به حساب می آید. اما هرگز نمی توان تنها به این گونه از چسب های کاشی به عنوان ماده موثر آب بندی اکتفا کرد. توصیه می شود به چسب کاشی استخر مقداری چسب بتن هم اضافه شود. ( 0.5 تا 1کیلوگرم به ازای هر پاکت)
حداقل 48 ساعت بعد از اجرای کاشی کاری می توانید بندکشی را انجام دهید. با توجه به آب بند بودن سطح زیرین چسب کاشی ، تنها راه خشک شدن آب اضافی چسب کاشی که در واکنش شرکت نکرده است بندهای کاشی است. لذا توصیه می شود در اجرای بندکشی عجله نکنید. برای پرکردن بندها از پودر بندکشی آنتی باکتریال استفاده کنید. استفاده از سیمان سفید یرای پر کردن بندها با توجه به تغییر رنگ تدریجی آن توصیه نمی شود. (برای اطلاعات بیشتر در ارتباط با پودر بندکشی به بخش مقالات مراجعه نمایید.)
در صورتی که امکان یا راهکاری برای استفاده از آب‌بندی فشار مثبت وجود نداشته باشد می‌توان از فشار منفی استفاده کرد که نسبت به فشار مثبت پُرهزینه‌تر و دشوارتر خواهد بود. برای آب‌بندی فشار منفی روش‌های متفاوتی وجود دارد که یکی از آن‌ها استفاده از آنی گیرهاست. در ابتدا باید آب را با استفاده از ابزار لازم به یک مکان مشخص هدایت و ساکن کرد و به سرعت آنی گیر را بر روی مکانی که نشتی دارد، جا داد.
یکی دیگر از روش‌های آب بندی استخر استفاده از پودر نفوذگر و کریستال است. که در مورد استخرهای بتنی کاربرد دارد. کریستال‌ها به دلیل نفوذ قابل توجهی که به عمیق‌ترین نقاط بتن دارند، می‌توانند به خوبی از استخر در برابر آسیب‌ها محافظت کنند. روش آببند کردن این مواد، نفوذ در لوله های مویینه بتن و درزها و ایجاد کریستال های سوزنی و در نتیجه بستن آنهاست. این مواد به دو روش دوغابی و خشک در یک یا دولایه استفاده می شود. نفوذگر ها بهترین گزینه برای چاله آسانسور ها، دیوار های بتنی پارکینگ های منفی، تونل ها و استخر های فشار منفی به حساب می آید. در بلند مدت، این مواد شسته شده و اثر خود را از دست می دهند. از این رو لازم است این روش با روش های دیگر کامل گردد.
در دیوار های فشار منفی که امکان انحراف فیزیکی مسیر آب وجود ندارد معمولا با استفاده از نفوذگرها مسیر آب بسته می شود و بعد با استفاده از مواد دوجزئی پایه سیمان و یا روش های دیگر آب بندی کامل می شود.
از دیگر روش‌های محافظت و نگهداری از استخرها استفاده از رزین آب‌بندی است که می‌توان آن را از محبوب‌ترین روش‌ها در این زمینه دانست. رزین پلیمری و رزین اکریلیکی از انواع مختلف رزین هستند که برای عایق بندی استخر مورد استفاده قرار می‌گیرند. این روش از ترکیب سیمان، بتن به همراه رزین به وجود می‌آید و می‌توان آن را جزء روش‌های قابل توجه در نگهداری و محافظت از استخرها به شمار آورد.
استفاده از این مواد برای آب بندی استخرهای شنا به هیچ عنوان توصیه نمی شود. به طور کلی قیر سازگاری مناسبی با سیمان نداشته و سبب ایجاد مشکلاتی در ساخت استخر می شود. در دماهای پایین این مواد چسبندگی خود را به سیمان از دست داده و از سازه جدا می شوند. همچنین برای اجرای کاشی کاری روی این گونه مواد نیاز به انجام اعمال اضافی است. اما از تمام این مشکلات که بگذریم با افزایش دما ، مواد پایه قیری به صورت مایع در آمده و از درزها و بندهای کاشی بیرون میزنند. که جلوه بسیار زشتی به استخر می دهد. این موضوع در جکوزی های خیلی سریع تر اتفاق می افتد.
یکی از روش‌های محافظت از استخر ، آب‌بندی با چسب بتن است. گرچه این راه از مهم‌ترین روش‌ها در این زمینه محسوب نمی‌شود اما با این حال روشی رایج است. چسب بتن باید با ترکیب بتن و سیمان مورداستفاده قرار گیرد. و حداقل دو تا دست روی بتن اجرا شود. با توجه به انعطاف پذیری کمتر چسب بتن نسبت به مواد آب بندی دوجزیی، این روش برای استخرهای شنا توصیه نمی شود. اما برای استخر های کشاورزی یا استخرهایی که کاشی کاری نمی شوند و برای کاهش هزینه آب بندی، روش مناسبی است.
استفاده از چسب کاشی برای آب بندی استخر
تا به اینجا به روش‌های مختلفی اشاره کردیم که در عایق بندی استخر کاربرد دارند. یکی دیگر از این روش‌های آب بندی استخر به وسیله چسب کاشی است. لازم بذکر است که چسب کاشی به تنهایی امکان آب بند کردن استخر را ندارد. ولی انتخاب نوع مناسب و نحوه اعمال صحیح چسب کاشی می تواند در کاهش نفوذ آب به سازه استخر موثر باشد. در چسب کاشی پایه سیمانی از پلیمرهایی تشکیل شده که ماهیتی آب بند کننده دارند و در موارد مختلفی از جمله آب‌بندی استخر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این پلیمرها باعث دوام و مقاومت این نوع چسب می‌شوند و از نفوذ آب جلوگیری می‌کنند. چسب کاشی از خاصیت چسبندگی بسیار بالایی برخوردار است . و این امر سبب شده تا برای محافظت و افزایش طول عمر انواع استخر مورد استفاده قرار بگیرد. یکی از مزیت‌های روش استفاده از چسب کاشی این است که می‌توان آن را بر روی کاشی‌های قدیمی نیز قرار داد و مشکلی برای نصب ایجاد نخواهد کرد.
تا به اینجا به روش‌های مختلفی اشاره کردیم که در عایق بندی استخر کاربرد دارند. یکی دیگر از این روش‌های آب بندی استخر به وسیله چسب کاشی است. لازم بذکر است که چسب کاشی به تنهایی امکان آب بند کردن استخر را ندارد. ولی انتخاب نوع مناسب و نحوه اعمال صحیح چسب کاشی می تواند در کاهش نفوذ آب به سازه استخر موثر باشد. در چسب کاشی پایه سیمانی از پلیمرهایی تشکیل شده که ماهیتی آب بند کننده دارند و در موارد مختلفی از جمله آب‌بندی استخر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این پلیمرها باعث دوام و مقاومت این نوع چسب می‌شوند و از نفوذ آب جلوگیری می‌کنند. چسب کاشی از خاصیت چسبندگی بسیار بالایی برخوردار است . و این امر سبب شده تا برای محافظت و افزایش طول عمر انواع استخر مورد استفاده قرار بگیرد. یکی از مزیت‌های روش استفاده از چسب کاشی این است که می‌توان آن را بر روی کاشی‌های قدیمی نیز قرار داد و مشکلی برای نصب ایجاد نخواهد کرد.
***
